اتصال ۲۰۰ روستای جدید در خراسان رضوی به شبکه جهانی اینترنت که موجب عبور تعداد روستاهای اینترنتی این استان از مرز ۹۰ درصد شد، چه معنا و الزاماتی دارد؟! شاید روزی که رویای دهکده جهانی شکل گرفت تحقق آن، آنقدر نزدیک دیده نمی‌شد به اندازه‌ای که روستاها و دهکده ها نیز زیر سایه ارتباطات اینترنتی پیشرفت را جستجو کنند.

واقعیت این است که طرح تحول روستایی در خراسان رضوی درپی بهبود راه‌های روستایی، احیای قنات‌ها، تسهیل ساخت مسکن در روستا، ساخت مدرسه، گازرسانی و خدماتی از این دست بود که وزیر ارتباطات خبر ۱۷۵ روستای جدید برای پوشش تلفن همراه و ۲۰۰ روستا تحت پوشش اینترنت از ابتدای دولت سیزدهم را در قالب این طرح در استان داد.

آیا براستی اینترنت امروز، در کنار جاده، خانه و گاز برای روستا اهمیت دارد و تحول ایجاد می کند؟ امروز که بیش از دو دهه از اینترنتی شدن نخستین روستا در ایران می‌گذرد شاید این سوال اعتبار اولیه خود را از دست داده باشد ولی بازخوانی پاسخ های آن امروز ضروری تر است؛ پاسخ هایی که گام بعدی را شفاف می کند.

کسب‌وکارهای خدماتی، تولیدی، صنعتی و فناوری اطلاعات چیزی نیست که امروز جغرافیای خاصی داشته باشد. بستر اینترنت برای سهولت این کسب‌وکارهای جدید موثر است ولی نیازمند توسعه و توانمندسازی فرهنگی است.

پاندومی کرونا این گام را کمی جلوتر انداخت و شرایطی به وجود آورد که همه کسب و کارها را به سمت استفاده بیشتر از فضای مجازی سوق داد و قدم های نخست این فرهنگسازی را آماده‌تر کرد. جایی که حتی دانش آموزان مدارس هم پای اینترنت نشستند و خانواده ها مسئولانه تر این فضا را در اختیار آن‌ها قرار دادند.

تجربه های متفاوتی از راه‌اندازی اینترنت در روستاها وجود دارد اما برآیند این تجربیات که مورد توجه مقاله های پژوهشی نیز قرار گرفته، تاکید بر ایجاد و تسهیل اشتغال، سهولت آموزش و توسعه ارتباطات و پیشرفت روستا دارد. همین مقاله ها حکایت از رشد ۴۰ درصدی اقتصادی و ۶۰ درصدی روابط اجتماعی در نخستین روستای اینترنتی ایران (شاهکوه) دارد.

نباید از این نکته غافل شد که ورود اینترنت به روستاها نباید در زیرساخت‌های فنی خلاصه شود. توجه به زیرساخت اجتماعی، منابع انسانی متخصص و چارچوب‌های قانونی نیز ضروری است. تازه گام مهم آموزش شروع شده است، هرچند آموزش و پرورش و دستگاه‌های فرهنگی توجه خوبی در سال‌های اخیر به آموزش این حوزه داشته‌اند اما چه کسی است که نداند باید کارهای بیشتری برای معرفی، آموزش و ایجاد زیرساخت‌های فرهنگی اجتماعی به منظور بهره‌مندی از ظرفیت‌های این حوزه انجام داد. واقعیت این است که با رسیدن اینترنت به ۲۰۰ روستای جدید در خراسان رضوی موضوع تمام نشده، بلکه تازه ماجرا آغاز شده است.